พรบ.ข้าว เพื่อชาวนาจริงหรือไม่ – กฎหมายข้าว ว่ากันว่า ผู้ร่างต้องการแก้ปัญหาของชาวนาที่ประสบปัญหาการขาดทุนสูงในการทำนาแต่ละปี และคนรุ่นใหม่ๆ ไม่มีแรงจูงใจในการทำอาชีพนี้ ร่างกฎหมายนี้จึงต้องการให้มีนโยบายและหน่วยงานที่สนับสนุนส่งเสริมกระบวนการผลิตและจำหน่าย เพื่อให้เกิดการยั่งยืน
พรบ.นี้ผ่านวาระที่ 1 ไปเมื่อวันที่ 30 มกราคม 2562 ที่ผ่านมา แล้วก็มีการเล่าและแชร์กันมาว่า เมื่อ พรบ.ฉบับนี้ผ่านออกมาเป็นกฎหมาย มันไม่ได้เป็นผลดีกับชาวนา เป็นผลเสียอย่างหนักกับชาวนาด้วยซ้ำไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งกรณี ชาวนาไม่สามารถเก็บเมล็ดพันธุ์ข้าวไว้เพาะปลูกในปีต่อๆ ไปได้
![พรบ.ข้าว เพื่อชาวนาจริงหรือไม่](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_webp,q_glossy,ret_img,w_960,h_515/https://phorchor.com/wp-content/uploads/2019/02/0165.jpg)
พรบ.ข้าว เพื่อชาวนาจริงหรือไม่
เพื่อให้มองเห็นภาพ ผมได้นำภาพประกอบเป็นร่าง พรบ.ข้าวและนำข้อมูลการวิเคราะห์ของอาจารย์เดชรัต สุขกำเนิด อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จากที่อาจารย์ได้โพสไว้ในเฟชบุ๊คส่วนตัว Decharut Sukkumnoed มาให้ท่านได้พิจารณาดูครับ
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_webp,q_glossy,ret_img,w_960,h_515/https://phorchor.com/wp-content/uploads/2019/02/0160.jpg)
“พรบ. ข้าว ไล่ไปทีละประเด็น คราวนี้ สนช. แก้ไขร่างมาแล้ว ผมจะนำเสนอจากร่าง พรบ.ข้าวฉบับใหม่ที่จะเข้าพิจารณาในวันที่ 20 กุมภาพันธ์ ครับ
หนึ่ง ประเด็นเรื่องที่ดินเช่า ซึ่งไม่ได้รับการยกเว้นตามมาตรา 26 ของร่างเดิม ในร่างใหม่ มีการเติมบทนิยามของคำว่า ที่นา ไว้ในมาตรา 3 ให้รวมการครอบครองตามกฎหมาย ซึ่งรวมถึงการเช่าด้วย แต่ต้องมีสัญญาเช่าเท่านั้น ซึ่งในความเป็นจริงมีผู้เช่าจำนวนมากที่ไม่สัญญาเช่า ซ้ำร้าย นิยามใหม่นี้ ยังไม่ครอบคลุมถึงที่ดินที่ไม่มีเอกสารสิทธิและยังไม่ได้รับความยินยอมจากราชการ
พูดง่ายๆ ก็คือ เอา พรบ. นี้มาบีบ พี่น้องที่มีที่ดินอยู่ในข้อพิพาทของราชการอีกทางหนึ่งด้วย ทั้งที่ ประเด็นเรื่องเมล็ดพันธุ์กับข้อพิพาทในที่ดิน ไม่ได้เกี่ยวกันโดยตรงเลย
สอง นิยามคำว่า “จำหน่าย” ในมาตรา 3 ได้รวมคำว่า “แลกเปลี่ยน” ไว้ด้วย ซึ่งแปลว่า การแลกเปลี่ยนพันธุ์ข้าวของเกษตรกร ก็อาจจะเข้าข่ายผิดด้วย แม้ว่า ในตอนท้ายของวรรคนี้จะกำกับไว้ว่า “เพื่อประโยชน์ทางการค้า” แต่ในความเป็นจริงก็คงขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของเจ้าหน้าที่ ซึ่งอาจทำให้พี่น้องที่แลกเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์กันผิดกฎหมายนี้ได้
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_webp,q_glossy,ret_img,w_960,h_515/https://phorchor.com/wp-content/uploads/2019/02/0161.jpg)
สาม มาตรา 26 ที่เคยเป็นปัญหาเดิม และเป็นต้นเหตุที่มีการกล่าวว่า ชาวนาอาจต้องถูกจำคุกหรือปรับนั้น ในร่างนี้ สนช. ตัดออกทั้งมาตรา แต่เอาไปแฝงไว้ในมาตรา 27/4 แทน
สี่ มาตรา 27/4 นั้นบอกว่า ในการควบคุมและกำกับเรื่องเมล็ดพันธุ์ข้าวจะใช้ พรบ. พันธุ์พืชแทน เพียงแต่ในส่วนที่เกี่ยวกับข้าว ให้โอนอำนาจจากกรมวิชาการเกษตรไปกรมการข้าวแทน
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_webp,q_glossy,ret_img,w_960,h_515/https://phorchor.com/wp-content/uploads/2019/02/0162.jpg)
พอไปเปิดดูใน มาตรา 14 ของ พรบ. พันธุ์พืช ก็พบข้อความในลักษณะเดียวกับมาตรา 26 เดิม ก็คือ ห้ามมิให้ผู้ใดรวบรวม ขาย (คำว่าขาย รวมคำว่าแลกเปลี่ยนด้วย) เมล็ดพันธุ์ควบคุม (ข้าวเป็นเมล็ดพันธุ์ควบคุม) โดยมีโทษจำคุกไม่เกินสองปี ปรับไม่เกินสี่พันบาท (มาตรา 56)
พี่น้องชาวนาที่รวบรวม และแลกเปลี่ยนพันธุ์ข้าวจึงอาจมีความผิดตามมาตรา 27/4 และถูกลงโทษตามมาตรา 14 ของ พรบ. พันธุ์พืช ครับ
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_webp,q_glossy,ret_img,w_960,h_515/https://phorchor.com/wp-content/uploads/2019/02/0164.jpg)
ห้า มาตรา 27/2 ที่ระบุว่า การช่วยเหลือ ส่งเสริม สนับสนุน จะรับรองสิทธิได้การรับความช่วยเหลือ เฉพาะเกษตรกรที่ใช้เมล็ดพันธุ์ที่กรมการข้าวรับรอง และใช้พันธุ์ตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์กำหนดในแต่ละเขต อาจเป็นการจำกัดสิทธิของเกษตรกรที่ใช้พันธุ์ข้าวพื้นบ้าน หรือพันธุ์ข้าวอื่นๆ และมีการหาตลาดได้เองนอกเหนือจากที่กระทรวงเกษตรฯ กำหนด
กล่าวโดยสรุป ผมยังรู้สึกน่าเป็นห่วง และต้องติดตามใกล้ชิดขึ้นกว่าเดิม”
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้องกับ พรบ.ข้าวที่นี่
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_webp,q_glossy,ret_img,w_960,h_515/https://phorchor.com/wp-content/uploads/2019/02/0163.jpg)
ติดตามข้อมูลข่าวสาร งานสวัสดิการสังคม องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้ที่นี่ทุกวัน #ล้านเล่าชาวพอชอ
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_webp,q_glossy,ret_img,w_100,h_100/https://phorchor.com/wp-content/uploads/2017/03/header-3.jpg)
นักพัฒนาชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
รองประธาน ชมรมพัฒนาชุมชนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (แห่งประเทศไทย)
ลูกของแม่ และเพื่อนของท่าน
Leave a Reply