นักพัฒนาชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทำอะไรบ้าง อยากรู้เพราะจะไปสอบท้องถิ่น ผมโดนถามเรื่องนี้มาหลายครั้งหลายหน จากหลายๆ คน ทั้งจากคนที่รู้จักและคนที่ไม่รู้จัก บางคนและหลายคนถามเพราะไม่รู้จริงๆ และสงสัยว่าตำแหน่งนี้เมื่อทำงานอยู่ท้องถิ่นมันทำเหมือนกับกับที่อยู่อำเภอมั้ย บางคนถามเพราะคาดหวังว่าคำตอบคงเป็น “จ่ายเบี้ยยังชีพ” อย่างเดียวเหมือนที่เคยได้ยินมา จริงหรือไม่จริง วันนี้มาพิสูจน์กันครับ
นักพัฒนาชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
นักพัฒนาชุมชนตามมาตรฐานกำหนดตำแหน่งอธิบายถึงลักษณะงานโดยทั่วไปว่า
“สายงานนี้คลุมถึงตำแหน่งต่างๆ ที่ปฏิบัติงานด้านวิชาการพัฒนาชุมชน ด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม การศึกษา และสันทนาการ การอนามัยและสุขาภิบาล การปกครองท้องถิ่นและความเจริญด้านอื่นๆ โดยเป็นผู้ประสานงานระหว่างส่วนราชการและองค์การอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อช่วยเหลือประชาชนในท้องถิ่นทุกด้าน และปฏิบัติหน้าที่อื่นที่เกี่ยวข้อง”
ทีนี้นักพัฒนาชุมชนในระบบแท่งจะมีระดับตำแหน่งต่างๆ อย่างนี้ครับ
นักพัฒนาชุมชนระดับปฏิบัติการ นักพัฒนาชุมชนระดับชำนาญการ นักพัฒนาชุมชนระดับชำนาญการพิเศษ และนักพัฒนาชุมชนระดับเชี่ยวชาญ
นักพัฒนาชุมชนปฏิบัติการก็รับคนที่จบปริญญาตรีนั่นแหละครับ สายงานพัฒนาชุมชนรับทุกวุฒิไม่ว่าจบอะไรมารับหมด ไม่รู้เป็นข้อดีหรือข้อเสีย (ฮา)
หน้าที่และความรับผิดชอบหลักนักพัฒนาชุมชนปฏิบัติการ
ลักษณะงานที่ปฏิบัติมีอยู่ด้วยกัน 4 ด้านหลัก คือ ด้านปฏิบัติการ ด้านการวางแผน ด้านการประสานงาน และด้านการบริการ ทีนี้เรามาดูทีละด้านครับ
ด้านปฏิบัติการ
ในมาตรฐานกำหนดตำแหน่งบอกไว้จำนวน 18 ข้อ เช่น สนับสนุนการรวมกลุ่มของประชาชน พัฒนาศักยภาพของผู้นำชุมชน ผู้นำกลุ่ม พัฒนาและส่งเสริมการสร้างความเข้มแข็งของชุมชน วิเคราะห์ปัญหาเพื่อหาแนวทางแก้ไขที่เหมาะกับสภาพแวดล้อม พัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศชุมชน เสนอแนะแนวทางการพัฒนาและส่งเสริมศักยภาพชุมชนและเศรษฐกิจชุมชน ส่งเสริมและดำเนินการด้านการจัดการความรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่น ส่งเสริมและสนับสนุนกระบวนการเรียนรู้และการมีส่วนร่วมของประชาชนในรูปแบบต่างๆ เพื่อให้ประชาชนในชุมชนสามารถจัดทำแผนชุมชน ฝึกอบรมประชาชนในท้องถิ่นเพื่อเพิ่มผลผลิตและรายได้ ส่งเสริมและสนับสนุนอาชีพที่เหมาะแก่ประชาชนในชุมชน จัดทำโครงการและงบประมาณกิจกรรมต่างๆ ที่เป็นประโยชน์แก่ชุมชน สำรวจและจัดเก็บข้อมูลเพื่อพัฒนาชุมชน ประสานผู้นำในระดับต่างๆ ติดตามความรู้ระเบียบกฎหมายและเทคโนโลยีใหม่ๆ เพื่อนำมาใช้ในงานพัฒนาชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นต้น
ด้านการวางแผน
วางแผนการทำงานที่รับผิดชอบ ร่วมดำเนินการวางแผนการทำงานของหน่วยงาน หรือโครงการ เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปตามเป้าหมาย และผลสัมฤทธิ์ที่กำหนด
ด้านการประสานงาน
ประสานการทำงานร่วมกันทั้งภายในและภายนอกหน่วยงาน ชี้แจงทำความเข้าใจรายละเอียดข้อมูล เพื่อสร้างความเข้าใจและความร่วมมือในการทำงาน
ด้านการบริการ
ให้คำปรึกษา แนะนำด้านพัฒนาชุมชนแก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง แก่บุคคลที่สนใจ เพื่อให้มีความรู้และสามารถนำไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อไป รวมถึงการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์งานพัฒนาชุมชนให้แก่ชุมชน ผู้นำชุมชน ผู้นำองค์กร และเครือข่ายอื่นๆ ด้วย
นี่แค่ระดับปฏิบัติการนะครับ หลักๆ ก็จะเป็นการทำงานกับชาวบ้านครับ ไม่ว่าจะจัดอบรมให้ความรู้กับชาวบ้านทั้งกลุ่มอาชีพ กลุ่มแม่บ้าน หรือแม้กระทั่งผู้นำชุมชน ใครที่ตั้งใจจะไปสอบท้องถิ่นก็สบายใจได้ ผมจำได้ว่าวันที่ผมไปรายงานตัวรับตำแหน่งที่ที่ว่าการอำเภอ ผมไปพบท่านท้องถิ่นอำเภอ ท่านได้บอกผมว่า อย่าขัดกับพระ อย่าปะทะกับนักข่าว อย่าก้าวร้าวนักการเมือง อย่ามีเรื่องกับชาวบ้าน อย่าค้านประชาชน
เอาเถอะครับ ผมว่าสอบให้ได้ก่อนก็แล้วกันครับ อย่าเชื่อใครก็ตามที่บอกว่า นักพัฒนาชุมชนทำแค่ จ่ายเบี้ยยังชีพ เท่านั้น อย่าเชื่อครับ และเข้าไปอ่านรายละเอียด ก กลางประกาศหลักเกณฑ์การสอบท้องถิ่น ที่นี่
นักพัฒนาชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
รองประธาน ชมรมพัฒนาชุมชนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (แห่งประเทศไทย)
ลูกของแม่ และเพื่อนของท่าน